ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΑ ΦΥΤΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

Ενεργειακά φυτά στην Ελλάδα: Θα πάρουν μπρος(;)

Οι νέες καλλιέργειες πάντοτε τραβούν τα βλέμματα και ιδίως ό,τι έχει να κάνει με την παραγωγή ενέργειας, λόγω της έλλειψης ορυκτών καυσίμων και του αυξανόμενου ενδιαφέροντος για την προστασία του περιβάλλοντος. 

Έτσι και στην Ελλάδα, τα ενεργειακά φυτά για την παραγωγή βιομάζας βρίσκονται στο μυαλό πλείστων παραγωγών και όχι μόνο.

 Με πολλές ελπίδες και χωρίς συγκεκριμένη στόχευση άνοιξε το θέμα των ενεργειακών φυτών για παραγωγή βιομάζας στην Ελλάδα. Αυτή τη στιγμή καλλιεργούνται περίπου στα 25.000 στρέμματα ηλίανθος και ελαιοκράμβη για παραγωγή βιοντίζελ, ενώ υπάρχουν πάμπολα είδη φυτών με αρκετές δυνατότητες και θα έπρεπε να καλλιεργούνται 2 εκατ. στρέμματα.

 Σύμφωνα με ερευνητές, η αγορά είναι μεν ανώριμη, έχει δε δυνατότητες πολλές, αρκεί να υπάρξει το κατάλληλο πλαίσιο και ανάπτυξη της συμβολαιακής γεωργίας. Με δυνατότητα επιδοτήσεων, παροχή κινήτρων και εκτάσεων, υποστήριξη επενδύσεων και ανάπτυξη συμβολαιακής γεωργίας, τα ενεργειακά φυτά έχουν μέλλον στη χώρα. Κύριο κριτήριο θα πρέπει να είναι η σωστή επιλογή χρήσης γης ανάλογα με την οικολογία, το κλίμα της περιοχής και την τελική χρήση.

Ενεργειακά φυτά

Τα ενεργειακά φυτά κατηγοριοποιούνται ως εξής:

Ελαιούχα φυτά

•         Ηλίανθος - Helianthus annuus 

•         Ελαιοκράμβη - Brassica napus

•         Σόγια - Glycine max 

•         Ρετσινολαδιά - Ricinus communis 

•         Ατρακτυλίδα - Carthamus tinctorius 

•         Camelina sativa 

Αμυλούχα φυτά

•         Σιτηρά (σιτάρι, κριθάρι, κ.ά.)

 •         Καλαμπόκι

•         Ζαχαρότευτλα

 

 •       Γλυκό σόργο  

 

Τί χρησιμοποιείται στην Ελλάδα

Στη χώρα μας ο ηλίανθος και η ελαιοκράμβη είναι τα δυο ενεργειακά φυτά που καλλιεργούνται για την παραγωγή βιοντίζελ. Τα χαρακτηριστικά τους είναι τα εξής:

- Ηλίανθος - Helianthus annuus: Πρόκειται για ετήσιο φυτό, πολύ καλά προσαρμοσμένο στις ελληνικές συνθήκες. Πολλαπλασιάζεται με σπόρο και καλλιεργείται κυρίως σαν πρώτη ύλη για την παραγωγή ελαίου και σε μικρότερη έκταση για τα φύλλα της (για ανθρώπινη κατανάλωση, ζωοτροφή και λίπανση). Η πίτα ως ζωοτροφή. Η μέση απόδοση είναι στα 300 kg σπόρο/στρέμμα με αντίστοιχη παραγωγή 100 λίτρα βιοντίζελ. Το 2011 καλλιεργούνταν 680.000 στρέμματα, με το 50% περίπου στο Nομό Έβρου και κυρίως στην περιοχή της Ορεστιάδας, 80.000 στρ. στο Nομό Σερρών, 50.000 στρ. στο Nομό Ξάνθης, 40.000 στρ. στο Nομό Δράμας και 16.000 στρ. στο Nομό Ροδόπης. Ευδοκιμεί σε όλα τα εδάφη με προτεραιότητα στα καλά στραγγιζόμενα. Η αμειψισπορά με σιτηρά ή όσπρια είναι πολύ διαδεδομένη. Το σιτάρι που διαδέχεται τον ηλίανθο ευνοείται πολύ σε αποδόσεις.

-Ελαιοκράμβη: Ετήσιο φυτό, καλά προσαρμοσμένο στις ελληνικές συνθήκες. Πολλαπλασιάζεται με σπόρο και καλλιεργείται κυρίως σαν πρώτη ύλη για την παραγωγή ελαίου. Η πίτα ως ζωοτροφή. Οι αποδόσεις φτάνουν τα 200-300 kg σπόρο/στρέμμα με αντίστοιχη παραγωγή 60-100 λίτρα βιοντίζελ. Το 2010 ήταν σπαρμένα 96.307 στρέμματα καλλιέργειας και 29.296 τόνοι σπόρου, με μέση απόδοση 304 κιλά το στρέμμα.

Η καλλιέργεια εντοπίζεται κυρίως στην Κεντρική Μακεδονία και ακολουθεί η Ανατολική Μακεδονία-Θράκη, ενώ είναι καλές οι προοπτικές στη Δυτική Μακεδονία. Αποδίδει καλύτερα από το σιτάρι σε εδάφη χαμηλής παραγωγικότητας και χαμηλών απαιτήσεων σε εισροές. Αποτελεί πολύ καλή επιλογή για την αμειψισπορά των χειμερινών σιτηρών, (αντιμετώπιση προβλημάτων ανθεκτικών ζιζανίων ή υψηλών πιέσεων από εχθρούς και ασθένειες).

Περιοριστικός παράγοντας της ελαιοκράμβης στην Ελλάδα, είναι, οι υψηλές θερμοκρασίες από την άνθιση ως το γέμισμα του σπόρου. Θερμοκρασίες 27°C προκαλούν ανθόρροια και κακό γέμισμα του σπόρου, με αποτέλεσμα τη μείωση αποδόσεων (-40 kg/στρέμμα για άνοδο από 21 σε 24°C) και της ελαιοπεριεκτικότητας (-1,7% για κάθε 1°C άνοδο). ΑΠΘ, 2012.